Ahmet Nejat Birdevrim

Seramik sanatçısı Ahmet Nejat Birdevrim, tüm sanat çalışmalarını ak çini ile gerçekleştiriyor. Resim, heykel ve hat sanatına yönelik eserlere imza atan Ahmet Nejat Birdevrim ’in sanat çalışmalarını farklı kılan en önemli detay ise dört yılda 3500 deney yaparak bulmuş olduğu, formülü tamamen kendisine ait olan ve çalışmalarıyla özdeşleşen turkuaz tonundaki sırı…

Birdevrim ’in özenle hazırladığı sırlar, ak çiniyle büyük bir uyum gösteriyor ve ortaya çok özel renkler çıkıyor.

1982’de Devlet Tatbiki Güzel Sanatlar Yüksek Okulu’nu okul ikincisi olarak bitiren Ahmet Nejat Birdevrim, 1992’ye kadar endüstriyel tarzda çalıştı. Sanatsal çalışmalara 1992’de başladı. Osmanlı ve Selçuklu kültürüyle bağlantılı hat çalışmalarına odaklandı. Hobisi olan dalgıçlıktan esinlenerek oluşturduğu çalışmalarına “deniz dibi” adını verdi.

1997 de Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Cam Seramik Bölümünde yüksek lisansını tamamladı. Tez konusu ise Fırın teknikleri ve Kişisel öneriler üzerineydi.1978 den bu yana seramik sanatının içinde olan sanatçı, bugüne kadar yurt içi yurt dışı olmak üzere birçok kez sergi açmış,1993 yılının başından 2022 yılına kadar İstanbul Üniversitesi ve İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Teknik Bilimler Meslek Yüksek Okulu Cam Seramik ve Çini Programında, Kalıp Tekniği, Teknik Resim, Fırın Teknikleri Seramik Teknolojisi, Seramik Makinaları ve Alternatif pişirim teknikleri derslerini vermiştir. Hali hazırda kendi atölyesin de sanatsal çalışmalarına devam etmekte olup, üniversitesinin paydaş firması olarak stajyer öğrencileri yetiştirmektedir.

“Her sanatçının bir imzası olmalı”
“Sanatçıyı tanıyabilmek için eserlerine baktığınızda, o sanatçıyı hatırlamanız gerekiyor. Seramik genel manada pişmiş toprak demektir. Çömlekten elektro porselene, çiniden ak çiniye, porselenden cama kadar tüm farklı sınıflandırma alanları seramiğe giriyor. Isıyla karşılaşıp sertleşen anorganik maddelerin hepsine seramik adı veriliyor. Benim tüm sanat çalışmaların ise ak çini odaklı. Akçini, beyaz çini anlamına geliyor. Ak çiniyi özlendirerek, malzemenin yapısını bozmadan kıvrımsal hale getiren kişiyim. Malzemeyi kırdığınız zaman malzemenin iç yapısının beyaz olduğunu görüyorsunuz. Çoğu kişi alçı ile karıştırabiliyor. Ama bu beyazlık üzerine sır atılan çalışmalardan sonra rengin çok canlı ve net çıkmasını sağlıyor. Ak çini malzemesinin toprağını kendim yapıyorum. Üzerine atmış olduğum sırlar da tamamen kendime ait.”

Ahmet Nejat Birdevrim; seramik sanatları alanında mavi-yeşil sırlarıyla tanınıyor.

“Sırın hem mecazi manası hem de seramik teknolojisinde bir kullanımı mevcut. Sanat çalışmalarımla özdeşleşen turkuaz tonundaki sırımı 1985’ten 1989’a kadar süren yaklaşık 3.500 deneyden sonra buldum. Yapmış olduğunuz karışımlar mutlaka fırına girip pişiyor. Pişme süresi yaklaşık bir buçuk gün sürüyor. Bu nedenle sırların renklerini bulabilme deneyimi zahmetli bir uğraş gerektiriyor.”

Ak çini çamurunun şekillendirme süreci yapılan desen ve figüre göre değişiklik gösteriyor. Bir gün ile bir ay arasında değişebilen şekillendirme sürecinin ardından çalışma oda sıcaklığında kurumaya bırakılıyor. Artistik kesimin ardından kuruma safhasında parçalardan bir tanesi bile kırılırsa, panoyu yeni baştan yapmak gerekiyor. Küçük çalışmalar oda sıcaklığında 1 hafta, büyük çalışmalar ise 3-4 ayda kuruyor. Sonrasında bu çalışmalar ilk pişirim olan bisküvi pişirimine giriyor. Bu esnada malzeme sertleşir ve ilk kırılganlığı gider. 980 derecede pişen çalışmalar fırından sağlam çıktığında ikinci aşamaya geçilir. Sırla ve oksitlendirme tekniği ile renklendirme işlemli başlar. Daha sonra parçalar ikinci pişirim için fırına hazırlanır. İkinci pişirimde yapılacak olan malzeme yaklaşık 1040 ile 1140 derece arasında bir buçuk gün kadar pişirilir. Çıkan malzeme, sırlar oluşmuş ve renkler oturmuş bir şekilde çıkar. Üçüncü pişirim, altın pişirimi ve sır üstü boyası pişirimidir ve bunun da pişirim derecesi yaklaşık 800 derecedir. Birdevrim; üçüncü pişirimden sonra büyük ebatlı parçalar puzzle gibi olduğu için MDF malzemesinin üzerine özel yapmış olduğu bir yapışkanla seramikleri tutturuyor ve MDF’nin su geçirgenliğini ortadan kaldırarak panoyu hazırlıyor. 50’ye 80, 50’ye 1 metre ebatlarındaki panolar, üzerindeki desenlere göre 3-4 ay içerisinde tamamlanıyor.

Tüm eserlerinde doğaçlama çalışmayı tercih ediyor ve her eserinden sadece bir adet bulunuyor.